Günümüzde gluten çok sık duymaya başladığımız bir terimdir. Bir protein grubu olan gluten, çeşitli gıdalarda bulunur ve ekmek yapımında önemli bir role sahiptir. Çölyak hastalığına sahip olan kişiler, glutenli gıdalar tüketemez. Çünkü glutenli gıdalar, çöl hastalarına karşı olumsuz etkiler ortaya çıkarır. Bu yüzden çölyak hastalığı olan kişilerin glutensiz gıdalar ile beslenmesi zorunludur.
Gluten nedir, nerelerde bulunur? Şimdi sizlere konuda daha detaylı ve açıklayıcı bilgiler vermeye çalışalım ve aynı zamanda glutensiz gıdalar hakkında bilinmesi gerekenlere daha yakından bakalım.
Gluten Nedir?
Gluten genellikle ekmek yapımı sırasında meydana gelen hamurun ağız yapısını oluşturan daha doğrusu ama güçlü bir yapıya sahip olmasından sorumlu protein nedir. Ekmek, mayalanması ve kabarması için glutene ihtiyaç duyar. Bu durumu bir örnekle şu şekilde açıklayabiliriz;
Buğday içerisinde yaklaşık olarak 30 protein bulundurur. Fakat bu proteinlerden sadece ikisi glutenin ve gliadin ,su ile bir araya geldiğinde uyurken adı verilen ve hemen hemen sakıza benzeyen sert ve esnek bir yapı oluşturur. Buğday unu su ile karıştırılarak yorulduğunda bahsetmiş olduğumuz bu proteinler suyu tutar ve bunun yanında esnek gluten zincirlerini meydana getirmek üzere birbirine bağlanır.
Gluten Alerjisi Belirtileri Nelerdir?
- İshalgluten6_010315
- Kabızlık
- Steatorrhea (yağın dışkıda görülmesi)
- Karın ağrısı
- Aşırı gaz
- Demir eksikliği anemisi
- Kronik yorgunluk
- Halsizlik
- Kilo kaybı
- Kemik ağrısı
- Kolay kemik kırıkları
- Deride karıncalanma ve uyuşma hissi
- Yanma
- Kaşınma
- Deride renk değişikliği
- Ödem
- Baş ağrısı
- Solgunluk
- Anksiyete ve duyarlılık
- Konsantrasyon güçlüğü
Glutensiz Gıda Nedir?
Glutensiz gıdalar, çölyak hastalığı bulunan kişilerin tüketmesi için hazırlanan ve gluten içeriği sadece 20 mg/kg olan gıdalardır. Çölyak hastalığının tedavisi glutensiz gıdaların tüketilmesi ile mümkündür. Çünkü bu hastalığa sahip kişiler normal ekmek, börek, makarna, bisküvi, pasta ve bunlara benzer gıdaları tüketemez.
Glutensiz Yiyecekler Nelerdir?
Glutensiz yiyecekler, içerisinde yalnızca 20 mg/kg oranında gluten bulunan gıdalar olarak tanımlanır. Bunların yanında doğal olarak içeriğinde gluten bulunmayan yiyecekler de mevcuttur. Bu yiyecekler aşağıdaki gibi sıralanabilir;
- Pirinç
- Pirinç unu ile yapılan tatlılar
- Nohut
- Bezelye
- Mısır
- Patates
- Tüm sebzeler ve meyveler
- Bakliyatlar
- Yumurta
- Balık
- Tavuk
- Et
- Kuruyemiş
- Süt
- Peynir
- Yoğurt
- Ayran
- Şeker
- Pekmez
- Bal
- Mercimek
- Zeytinyağı
- Mısır yağı
- Ayçiçek yağı
- Kanola yağı
- Soya yağı
- Sebze çorbası
- Tavuk ve et suları ile hazırlanan çorbalar
Gluten Alerjisi Olanların Dikkat Etmesi Gerekenler
- Gluten Alerjisi olanlar kesinlikle Çavdar, yulaf, Arpa ve buğday içeren gıdalar tüketmemelidir.
- Tüketilecek gıdaların Içerikleri tam olarak bilinmeli, Hatta üretici firmalardan yazılı değil istenmelidir.
- En başta 2 ay boyunca süt ve süt ürünleri tüketilmemeli ve bu süre sonunda ürünler tek tek denenerek yeter dahil edilmelidir. Ayrıca keçi sütü ve ürünlerinin tüketilmesinde bir sakınca yoktur.
- İlaç kullanımında doktora ya da ilacın üreticisine tanışmak gerekebilir.
- Dışarıda tüketilen dağlara içerikleri nedeniyle dikkat edilmelidir.
- Diğer yandan evde ya da dışarıda kadar tüketirken kullanılan kaşık, tencere, fırın ya da bunlara benzer Son ürüne temas eden çeşitli ekipmanların hijyeni göz ardı edilmelidir.
- Kenarlarında yapışkan bulunan mektupları içerir. Bu yüzden glutene alerjisi olan kişiler zarfları yalamalıdır.
- Yine kenarları kıvrık olan karton bardaklarda da gluten vardır. Alerjisi olanların kullanmaması gerekir.
Bunların yanı sıra kozmetik ürünler de gluten içerir. Kozmetik ürünlerin ağıza kaçma riski olduğundan dolayı, bu ürünlerin de gluten içermeyenleri tercih edilmelidir. Özellikle kadınların seçimlerinde hassas davranması tavsiye edilir.
